Gök Cisimleri
Bulutsuz bir gecede ve karanlık bir yerde gökyüzünü incelediğimizde sayamadığımız kadar parlak ışık saçan noktalar görebiliriz. Uzayda yer alan bu cisimler gök cisimleridir. Uzayda bulunan gök cisimleri sadece gözlemleyebildiklerimiz ile sınırlı değildir. Uzayda gözlemleyemediğimiz daha birçok gök cismi yer alır. Yıldızlar, meteorlar, gezegenler ve gök adalar uzayda bulunan gök cisimlerine örnek olarak verilebilir.
Yıldızlar
Gökyüzünde görülen ışık noktalarının çoğu aslında kendiliğinden ısı ve ışık saçan büyük gaz kütleleridir. Bunlara yıldız denir. Güneş sisteminin tek yıldızı olan Güneş, Dünya’daki canlılar için yaşamsal bir kaynaktır. Güneş’ten yayılan ısı ve ışık sayesinde dünya üzerindeki canlılar yaşamlarına devam eder. Gökyüzü dikkatlice incelediğinde yıldızların çeşitli renklerde ve büyüklüklerde olduğu görülür. Bunun sebebi yıldızların farklı evrelerde olmasıdır. Örneğin yeni oluşan genç yıldızlar küçük, çok sıcak ve mavi beyaz renktedir. Orta yaştaki bir yıldız olan Güneş sarı renklidir. Daha yaşlı yıldızlarsa büyük, sıcaklığı daha az ve kırmızı renklidir.
Yaşlanan yıldızlar bir süre sonra büyük bir patlama ile parçalanır ve yıldız ölür.
Takımyıldızları
Eski çağlarda insanlar çeşitli yıldız gruplarını gözlemlemiş, bu yıldız gruplarını masalsı ve mitolojik adlarla adlandırmışlardır. Bu yıldız grupları günümüzde takımyıldızı olarak bilinir. Takımyıldızını oluşturan yıldızlara ortak özellik ya da ilişkileriyle değil Dünya’dan bakıldığında birlikte çağrıştırdıkları görüntüleri nedeniyle ortak bir isim verilmiştir. Örneğin avcıyı çağrıştıran yıldız grubu Avcı Takımyıldızı (Orion) olarak adlandırılır. Küçükayı, Büyükayı, Ejderha, Çoban ve Kuzey Tacı yaygın olarak bilinen takımyıldızlarından bazılarıdır. Yön bulmak için kullanılan Kutup Yıldızı da Küçükayı’nın yedi yıldızından biridir.
Kuyruklu Yıldızlar
Kuyruklu yıldızlar, yıldız değildir ve kendileri ışık üretemez. Kuyruklu yıldızlar Güneş çevresinde dönen toz, gaz ve buzdan oluşur. Kuyruklu yıldızlar Güneş’e yaklaştıkça ısınır ve yüzeyindeki buzlar buharlaşmaya başlar. Bunun sonucunda gaz ve tozlar kuyruklu yıldızların kuyruğunu oluşturur. En bilinen kuyruklu yıldızlardan biri Halley kuyruklu yıldızıdır.
Meteorlar
Güneş sistemi kuyruklu yıldızlardan çok daha küçük meteorit denen uzay cisimleri ile doludur. Eğer bir meteorit Dünya atmosferine girerse sürtünmenin etkisi ile yanmaya başlar ve gökyüzünde ince, parlak bir iz bırakır. Buna yıldız kayması ya da akan yıldız denir. Atmosferden geçerken yanıp tükenmeyen ve Dünya yüzeyine düşen meteor parçaları ise göktaşı olarak adlandırılır. Meteorlar gezegenlerin yüzeylerine çarptığında büyük çukurlar oluşturabilir. Eğer meteor Dünya dışında bir gezegenin yüzeyine çarparak çukur oluşturmuşsa buna meteor çukuru denir. Dünya yüzeyine düşen meteor parçalarına ise göktaşı denildiği için göktaşı çarpması sonucu Dünya yüzeyinde oluşan çukurlara da göktaşı çukuru adı verilir.
< Önceki | Sonraki > |
---|